Ataatsimoorniartuuit?

Misiginikuuiuk nammineq sooq taamaaliornerlutit ilisimalluanngikkaluarlugu allat pissusilersornerattut pissusilersorlutit? Ingerlatsinermi uani ilinniassavat, inuk uumasutut ataatsimoorniartartutut pissusilersortartoq, pissusissamisuuginnartumillu ilagisani maliinnartarlugit. Aamma ilisimalissavat, illit nammineq klassimi klassillu avataani ataatsimooqatigiiffinnik pitsaasunik qanoq pilersitseqataasinnaanerlutit.

Ilinniartitsineq 1

Ilisarititsineq (minutsit 10-t.)

Ilinniartitsinermi uani misilissavat ikinngutit pillugu killissatit qaangerlugit iliuuseqarumasarnerlutit. Taamaaliussaatit ilaatigut akunnartoornartut pillugit apeqqutit atorlugit, illit nammineq killissarisavit apeqquserneqarnerisigut.

Ullormi sammisassat makku allattarfikkut allakkit:

Apeqqutit: Ikinngutivit tapersersornissaanut naleqqiullugu, killissarisatit sumiippat? (minutsit 15-it )
Ikinngutip tapersersornissaanut naleqqiullugu sanilerisavit killissarisai sumiippat? (minutsit 5-it )
Klassimi ataatsimoorluni oqaloqatigiinneq (minutsut 15- it )

Sungiusaat 1: Apeqqut – ikinngutit tapersersorniarlugu sumut killissavit? (15 min. )

Apeqqutit akisassat uku: ”Ikinngutit tapersersorniarlugu sumut killissavit?” suliarikkit. Naggataatungaani naqinneq takussavat, taannalu eqqaamassavat, kingusinnerusukkut atortussaagakku.

Apeqqutit uaniipput

Sungiusaat 2: Ikinngutivit ikinngutitik tapersersorniarlugit sumut killittarpat?

Misiginikuuiuk ikinngutitit ilinniit annertunerujussuarmik iliorsinnaatitaasut ilinniillu annertunerusunik misilitaqartarsimasut? Assersuutigalugu unnukkut sivisunerusumik aneersinnaatitaasut, ilinniit mamakujuttutornerusinnaasut, immaqalu pujortarnermik imigassartornermillu misilitaqarsimasut? Taama misigisimasarneq pissusissamisuuginnarpoq, kisiannili amerlanertigut eqqortuusarani. Tamanna sungiusaammi uani annertunerusumik sammissavarput. Sungiusaammit siullermit naqinneq eqqaamaviuk? Taanna maanna atussavat.

Taasiffissaq iserfigiuk uani naqinnerlu toorlugu.

Sungiusaat 3: Taasinerup inerneri pillugit ataatsimoorluni oqaloqatigiinneq (minutsit 15-it.)

Klassi qanoq taasisimanersoq ilinniartitsisup takutissavaa. Tassuunakkut takusinnaavat atuaqativit ikinngutertik tapersersorniarlugu killissarisaat sumiinnersut.

Arlaatigut tupaallaatigisaqarpit/tupigusuuteqarpit?
Qanoq akisimanerit, sunalu pissutigalugu taama akinerit allanut saqqummiukkusuppiuk?
Soormitaavaana assigiinngitsunik killissaqartugut?
Ilaanneeriarluni killissarisat qaangerneqartarnerannut suna pissutaasoraajuk?

Ilinniartitsineq 2 aamma 3

Ilisaritsinneq (minutsit 5-t)

Ilinniartitsinermi 2-mi aamma 3-mi oqaluttualiaq ”Qaammaqqittuaannarpoq” atuassavat, naggataatigullu oqaluttuap naggasernissaa siunnersuusioqataaffigalugu.

Ullormi sammisassat makku allattarfikkut allakkit:

Oqaluttualiaq ” Qaammaqqittuaannarpoq” atuaruk (minutsit 20-t.)
Suleqatigiinneq: Oqaluttualiamut apeqqutit akisigit (minutsit 45-t.)
Klassimi ataatsimoorluni eqikkaaneq (minutsit 20-t.)

Sungiusaat 1: Oqaluttualiamik atuarneq: ” Qaammaqqittuaannarpoq” (minutsit 20-t.)

Oqaluttualiaq ” Qaammaqqittuaannarpoq” Sisse Gøttlerimit aamma Louise Maud Schäfferimit allataq atuassavat.

Oqaluttualiaq uaniippoq

Oqaluttualiami pineqarpoq nukappiaraq atuaqatiminit nukappiaqqanit allanit peqataatinneqartarani avissaartitaasimasoq, ataatsimooqatigiinnilu imminut inissinniapiloortoq.

Sungiusaat 2: Oqaluttualiaq pillugu apeqqutit (minutsit 45-t.)

Eqimattakkaarlusi apeqqutit uku oqallisigisigit:

Oqaluttualiap suussusia (genre) sunaava?
Ivaap Tuumallu inuttut ilisarnaataat allakkit
Isumarsi naapertorlugu sooq Tuumap nukappiaraqataasalu Ivaaq malersorniakujuttarpaat?
Illit Ivaajusuuguit qanoq iliussagaluarpit?
Ivaamut ikinngutaasuuguit Ivaaq ikiorniarlugu qanoq iliussagaluarpit?
Maannamiit qanoq pisoqassangatippiuk?

Sungiusaat 3: Klasssimi ataatsimoorluni eqikkaaneq (minutsit 20-t.)

Klassimi suliakkiissummut akissutigisasi oqallisigissavasi.

Apeqqutit uteqqilaarpagut:

Oqaluttualiap suussusia (genre) sunaava?
Ivaap Tuumallu inuttut ilisarnaataat allakkit
Isumarsi naapertorlugu sooq Tuumap nukappiaraqataasalu Ivaaq malersorniakujuttarpaat?
Illit Ivaajusuuguit qanoq iliussagaluarpit?
Ivaamut ikinngutaasuuguit Ivaaq ikiorniarlugu qanoq iliussagaluarpit?
Maannamiit qanoq pisoqassangatippiuk?

Ilinniartitsineq 4

Ilisaritsinneq (minutsit 5-t.)

Ilinniartitsineq 4-mi inuup uumasutut ataatsimoorniartartutut – ilaminut pissusissamisuuginnartumik malinnaasartutut – pissusilersortarnera pillugu ilisimasaqalissaatit.

Pisussat uku allattarfikkut allakkit:

Unammiuaarluni arpanneq (O-løb) (minutsit 30-t.)
Eqikkaaneq (minutsit 10-t.)

Sungiusaat 1: Unammiuaarluni arpanneq – ataatsimooqatigiinneq pitsaasoq (minutsit 25-t.)

Sungiusaammi uani pineqarpoq, inuit tamarmik uumasutut ataatsimoorniaqatigiittartutut –pissusissamisuuginnartumik ataatsimoorniartartutut - pissusilersortarnerat. Taamaaliortarpugut inuuinnarnissarput siunertaralugu, ataatsimoornerlu tassaavoq pisariaqartitaq, nerinissamik sininnissamillu pisariaqartitsisarnitsinnut assingusoq. Qanga inuiaqatigiit Inuit eqqarsaatigeriakkit – ataatsimooqatigiittarsimanngitsuugunik qanoq pisimassagaluarpat?

Unammiuaaqatigiilluni arpannermut ilinniartitsisussi aallartitassaanut maanna peqataassaasi. Malittarissat ukuupput:

Eqimattakkaarlusi suliassaqarfiit assigiinngitsut nassaarisassavasi
Apeqqutit akisigit, akissutisilu naatsumik eqqaamasassatut allallugit
Suliassaqarfiit tamakkernissaannut minutsit 20-t missaat periarfissarivasi

Sungiusaat 2: Ataatsimooqatigiinneq pillugu ataatsimoorluni oqallinneq (minutsit 10-t.)

Klassimi akissutigisimasasi oqallisigissavasi. Apeqqutit ukuupput:

Sooq ataatsimooqatigiinneq Inuit kulturianni pingaartuua – maanna qangalu?
Ataatsimooqatigiinnissaq sooq inuup pisariaqartippaa?
Ataatsimooqatigiinnerup avataaniinneq qanoq misiginarpa?
Uumasut allat ataatsimoorniartartut nalunngiligit?
Sooq ataatsimooqatigiiffimmut peqataaneq nuannersutut isigivisiuk?

Ilinniartitsineq 5 aamma 6

Ilisaritsinneq (minutsit 5):

Ilinniartitsineq 5-imi pisuusaartitaq ”Ikinngutaalluartoq” atuassavat, tassanilu pingaarnertut inuttaasoq Malik ikinngutaalluarnissaanik taamaakkaluartorli aamma nammineq killissarisaminik ataqqinninnissaanik ikiussavat.

Ullormi sammisassat makku allattarfikkut allakkit:

Pisuusaartitaq ”Ikinngutaalluartoq” atuaruk (minutsit 15-it.)
Klassimi ataatsimoorluni eqikkaaneq (minutsit 15-it.)
Ataatsimoorluni isumalioqatigiinneq: Ikinngutaalluartoq qanoq ittuua? (minutsit 55-it.)

Sungiusaat 1: Pisuusaartitaq ”Ikinngutaalluartoq” atuaruk (minutsit 15-it)

Sungiusaammi uani pisuusaartitaq ”Ikinngutaalluartoq” atuassavat.

Pisuusaartitaq uaniippoq

Eqimattakkaarlusi apeqqutit uku akissavasi:

Isumarsi naapertorlugu Maliup Aqqaluk qanoq oqarfigissavaa?
Unnunmmi ikuallattoqarfiusumi Malik allaanerusumik qanoq iliorsinnaagaluarpa?
Malimmut ikinngutaasuuguit qanoq siunnersussagaluarpiuk?
Ikuallanneq qanoq pinngitsoorneqarsinnaagaluarpa?

Sungiusaat 2: Klassimi ataatsimoorluni eqikkaaneq (minutsit 15-it)

Klassimi ataatsimoorlusi apeqqutinut akissutisi oqallisigissavasi. Apeqqutit uani uteqqilaarpagut:

Isumarsi naapertorlugu Maliup Aqqaluk qanoq oqarfigissavaa?
Unnummi ikuallattoqarfiusumi Malik allaanerusumik qanoq iliorsinnaagaluarpa?
Malimmut ikinngutaasuuguit qanoq siunnersussagaluarpiuk?
Ikuallanneq qanoq pinngitsoorneqarsinnaagaluarpa?

Malimmut siunnersuutisi ilinniartitsisup allattarfikkut allassavai.

Eqqaamajuk: Ikinngutaalluartoq aamma tassaavoq naaggaarsinnaasoq, namminerlu killissarisimanik ataqqinnittoq.

Sungiusaat 3: Ataatsimoorluni isumalioqatigiinneq ”ikinngutaalluartoq qanoq ittuua?” (minutsit 55-it)

Klassimi oqaloqatigiissutigissivarsi ikinngutaalluartoq qanoq ittuunersoq. Ikinngut immaqa tassaavoq tusarnaarsinnaasoq, isumassuilluartoq, ilumoortoq illillu killissarisannik ataqqinnittoq. Ikinngutaalluartoq assigiinngitsorpassuarnik pissuseqarsinnaavoq, aamma ikinngutit akerlerineqarsinnaapput.

Eqqarsaatigikkit: