Persuttaaneq sunaava?
Ingerlatsineq manna aqqutigalugu atuartut persuttaanerup persuttaanerunngitsullu immikkoortinnissaat ilinniassavaat. Sungiusaatit assigiinngitsut aqqutigalugit atuartut ilisimasatik misilerassavaat, Kalaallit Nunaannilu persuttaasarnerup qanoq annertutiginera ilisimasaqarfigilissallugu. Taamaalillutik ingerlatsineq manna aqqutigalugu, atuartut persuttaasarneq pillugu tunngaviusumik ilisimasaqalissapput, tamannalu ingerlatsinissanut tulliuttunut tunngaviussaaq.
Ilinniartitsineq 1 aamma 2
Ilisarititsineq (10 min.)
Ulluni tulliuttuni pingasuni qanoq ikinngutigiinnerit pitsaasut peqqinnartullu pilersinneqartarneri sammissavagut.
Persuttaanerup suunera, imminut killilersinnaaneq kiisalu imminut naammagisimaarnerup annertusarnissaa sammineqassapput. Ilaatigut peqatigiinnut ataatsimoortunut perusulluta iliuusererusunngisatsinnik iliuuseqarsinnaasarpugut, taamaasilluni killiliisinnaaneq aamma imminut maluginiarsinnaaneq ajornakusoorsinnaasarpoq. Ullunilu tulliuttuni pingasuni tamakkuupput ilaatigut pikkoriffiginerulerusutagut.
Ilinniartitsineq 1-imi 2-milu atuartut persuttaasarnerit assigiinngitsut pillugit ilisimasaqarnerulissapput, aamma qaqugukkut persuttaanerunersoq qaqugukkullu persuttaanerunnginnersoq paasisaqarfigissallugit.
Sammisassat uku allattarfikkut allakkit:
Oqaaseq "persuttaaneq" kalaallisut. (10 min).
Eqquiniaaneq ”Persuttaaneq pillugu sunik ilisimasaqarpit?” (20 min.)
Ataatsimoorluni eqqaasinnaasanik saqqummiussuineq. Persuttaaneq sunaava? (15 min.)
Ataatsimoorluni oqallinneq: Persuttaaneq imaluunniit persuttaanerunngitsoq? (25 min.)
Kalaallit Nunaanni persuttaasarneq kisitsisinngorlugu (20 min.)
Sungiusaat 1+2: Eqquiniaaneq ”Persuttaaneq pillugu sunik ilisimasaqarpit?” (20 min.)
”Tassa!”-mi oqaaseq ”persuttaaneq” inunnik allanik innarliinernut tamanut atorparput – timikkut tarnikkullu.
Oqaaseqatigiinnut assersuut:
Persuttaaneq timikkut persuttaanerusinnaavoq
Persuttaaneq tarnikkut persuttaanerusinnaavoq
Oqaatsit atorlugit persuttaaneq ajoqusiisarpoq
Persuttagaasunik takunninnikuuvunga
Eqquiniaanermi uani: ”Persuttaaneq pillugu sunik ilisimasaqarpit?”, apeqqutit atuartut ataasiakkaarlutik akissavaat. Akissutinik eqqortoqaranilu eqqunngitsoqanngilaq, kisianni pingaartuuvoq atuartut ataasiakkaarlutik akissuteqarnissaat, ilinnit atuaqatiminnilluunniit ikiorneqaratik.
Sungiusaat 3: Ataatsimoorluni eqqaasinnaasanik saqqummiussuineq. Persuttaaneq sunaava? (15 min.)
Atuartut persuttaaneq pillugu eqqaasinnaasatik saqqummiussussavaat. Saqqummiussukkat allattarfimmut allattornissaat toqqarsinnaavat imaluunniit digitalimik mentimeter.com-ikkut taamaaliorsinnaavusi. Mentimeterimut ilitsersuut uaniippoq.
Eqqaasanik digitalimik saqqummiussuineq (mentimeter): Eqqaasanik saqqummiussuineq digitalimik pissasoq toqqarukku, atuartut qinnuigissavatit imminut tatigisumik pissusilersornerup sunaanera pillugu oqaaseq ataaseq Mentimeter.com-imut allaqqullugu
Digitaliunngitsumik eqqaasanik saqqummiussuineq: Atuartut eqqaasaannik allattarfikkut allattuinissaq toqqarukku, atuartut qinnuigissavatit imminut tatigisumik pissusilersornerup sunaanera pillugu oqaatsit pingasut allattarfimmut allaqqullugit.
Atuartut tamarmik oqaatsit eqqaasinnaasatik allareerpatigit, ima aperisinnaavutit:
Sooq __________ (oqaatsit allattarfimmiittut ilaat toqqaruk) persuttaanertut isigiviuk?
Oqaloqatigiinneq naggaserlugu oqaluttuariuk persuttaasarnerit assigiinngitsut arlaqarmata. Persuttaanerit ilaat ersarittarput, soorlu timikkut persuttaanerit, allalli ersarinnginnerusarlutik, soorlu tarnikkut persuttaanerit.
Persuttaanerup nassuiaata una nipituumik atuaruk:
Persuttaaneq tassaavoq iliuuseq sunaluunniit inummut allamut iliuuserineqartoq, tamannalu aqqutigalugu inummik allamik ajoqusiisoq, ersiortitsisoq imaluunniit innarliisoq, aamma inoqatip nammineq piumassuserinngisaanik iliuuseqartitsisoq imaluunniit inuup iliuusererusutaraluanik unitsitsisoq.
(Per Isdal, 2002)
Sungiusaat 4: Oqallinneq: Persuttaaneq imaluunniit persuttaanerunngitsoq? (25 min.)
Sungiusaammi uani atuartut qaqugukkut persuttaasoqarnerata qaqugukkullu persuttaanerunnginnerata immikkoortinnissaat ilinniassavaat. Persuttaasoqarnerata suussusilersinnaanera, tassaavoq atuartut persuttaasoqarneranik naammattuugaqartillutik imaluunniit namminneq persuttagaatillutik qisuariaateqartarnissaannut alloriarneq siulleq. Taamaammat atuartut suleqatigiikkaarlutik oqallisigissavaat tulliuttut persuttaanertut isigineqassanersut imaluunniit persuttaanerunnginnersut.
Arki suliassartalik ’Persuttaaneq imaluunniit persuttaanerunngitsoq’ naqiguk, tassanilu kipparissut qiortarlugit. Kipparissut qiortakkatit nasamut, puussiamut assigisaanulluunniit ikikkit.
Klassimi oqallisigisiuk makinneqartoq tassaanersoq persuttaaneq imaluunniit naamik.
Akissutit eqqortut arkimi naqqiiffissami allassimapput, taannalu uaniippoq. Pingaartuuvoq atuartut akissutaasa alapernaaffiginissaat – aamma ”kukkusumik” akigaluarpataluunniit. Apeqqutigiuk sooq makitartik persuttaanertut persuttaanerunngitsutulluunniit isigineraat, akissutaallu akuersaarlugit..
Sungiusaat 5: Kalaallit Nunaanni persuttaasarneq kisitsisinngorlugu
(20 min.)Kalaallit Nunaanni persuttaasarnerit nalunaarutigineqartartut Nunanut Avannarlernut allanut naleqqiullugit annertupput. Persuttaasarnerit nalunaarutigineqartartut takussutissiarinerat atuartunut takutiguk, kisitsisillu oqallisigalugit. Takussutissiami taamaallaat timikkut persuttaasarnerit kisitsisitaat takutinneqarput.
Atuartut ima aperikkit:
Kisitsisit tupaallaatigaasigit?
Isumarsi malillugu sooq Kalaallit Nunaanni persuttaasarnerit nalunaarutigineqartartut assersuutigalugu Savalimmiunit annertuneruppat?
Persuttaasarneq siunissami qanoq iliorluta pinngitsoorsinnaavarput?
PIAREERSARNISSAT
Sammisassaq atuaruk
Pappiarat naqikkit
Atortussat ujakkit
Mentimeter-imit ilitsersuut atuaruk
SIVISUSSUSAA
Ilinniartitsinerit marluk
ATUARTITSISSUTIT
Inuttut inerikkiartorneq aamma inuiaqatigiilerineq.
ATORTUSSAT
Arkit suliffissat
Allattarfik/smartboard
Nasaq/puussiaq assigisaalluunniit
ANGUNIAGAQ
Persuttaasarnerit assigiinngitsut paasisaqarfiginissaat
Persuttaanerup suussusilernissaanut sungiusaatit
Kalaallit Nunaanni persuttaasarnerup annertussusaanik paasisaqarneq
ILIKKAGASSATUT ANGUNIAKKAT
Najukkami nunagisamilu eqqarsaatersuutinik ataatsimoorussamik misissuisinnaassasut isummerfiginnissinnaassasullu aamma ajornartorsiutip aaqqiissuteqarfiginissaanut oqallinnermut akulerunnissaminnut pilersaarusiorsinnaassasut piviusunngortitsisinnaassasullu. (Inuiaqatigiilerineq, akulliit/angajulliit)
